Liberalisering suiker leidt tot monopolisering

Onlangs is de concurrentiemonitor suiker van het LEI verschenen. Hier wordt de concurrentiepositie van Nederland en de belangrijkste overige suikerproducenten in de EU vergeleken met de belangrijkste spelers op de wereldmarkt zoals China, Rusland, VS, India en natuurlijk Brazilië. Conclusie: producenten van suikerbieten worden bij verdere liberalisering minder concurrerend dan t.o.v. de rietsuikerproducenten. De bietenteelt komt in de knel.

Het rapport is opgesteld in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie naar aanleiding van de mogelijke hervormingen van het EU-suikersysteem na 2014. Het rapport laat in ieder geval zien dat de suikerproductie in diverse regio’s in de wereld nu nog een vorm van productiebescherming hebben. Ook wordt via deze monitoring duidelijk dat Brazilië de laatste jaren meer en meer de wereldmarktproductie voor suiker is gaan domineren. Dat dit niet altijd automatisch leidt tot lage wereldmarktprijzen hebben de afgelopen twee jaar wel bewezen. De markt blijft echter zeer wispelturig en is daardoor ook ongeschikt om een stabiele rendabele suikersector in de EU in stand te houden zonder een EU-suikersysteem. Dat dit niet alleen opgemerkt wordt door suikerproducenten in de EU, maar nu ook door de verwerkers, is nieuw. 

Beschikbaarheid suiker
De suikergebruikende industrieën krijgen in de gaten dat met verdere liberaliseringsmaatregelen het aantal aanbieders van suiker zowel binnen de EU als daarbuiten drastisch afneemt. Als eenmaal productiecapaciteit is afgebouwd, dan komt dat niet snel weer terug. Hiermee dreigt de beschikbaarheid van suiker op de lange termijn eerder in het gedrang te komen. U ziet het al voor u. Brazilië aan de kraan van suiker, zoals Saoedi-Arabië aan de oliekraan zit. Overigens dreigt dit bij veel meer grondstoffen wereldwijd te gebeuren (kunstmestkali en -fosfaat, metalen voor de moderne elektronica, zilver, koper, enz.). Ook het recent verschenen rapport over eiwitten geeft aan dat de wereld steeds afhankelijker wordt van een paar regio’s als het om eiwit gaat.

Voedselzekerheid borgen
Het monitoringsrapport over de concurrentiekracht van suiker is het zoveelste bewijs dat voor de belangrijkste landbouwgrondstoffen marktregulering nodig blijft om de voedselzekerheid te waarborgen.

NAV, 4 juni 2011