Eerder vertelden we u over de concept-plannen van het Ministerie van LNV voor het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (7e AP). In de afgelopen maand is er veel gebeurd. De economische impactanalyse van de plannen is gepubliceerd en vanuit de sector wordt gewerkt aan alternatieven.

Economische impactanalyse

Op uitdrukkelijk verzoek van de Tweede Kamer is er net voor het herfstreces een door WUR uitgevoerde economische impactanalyse van de plannen uitgekomen. Deze liegt er niet om: de economische impact is vooral voor de akkerbouw enorm. Bij het onderdeel ‘bouwplannen’ voorziet de WUR met name voor de akkerbouw in de noordelijke kleiregio en de Veenkoloniën enorme inkomensdalingen. Daarnaast wordt gesignaleerd dat door de verplichting om voor 1 oktober op alle percelen vanggewassen op zand en löss te hebben ingezaaid er grote problemen zullen ontstaan in de logistiek van het oogsten en inzaaien en bij de verwerkende ketenpartijen, naast inkomensderving door vroegtijdige oogst van niet-oogstrijpe gewassen. Bij het onderdeel ‘bedrijfsvoering’ zijn ook de negatieve gevolgen het grootst voor de akkerbouwinkomens. De voorgenomen verlaging van de stikstofgebruiksnormen op zand en de verplichte bufferzones naast watergangen hebben grote impact. Doordat de saldo’s in de vollegrondsgroenteteelt beter zijn dan in de akkerbouw, zullen de groentetelers de voorziene strijd om ruilgrond bovendien gaan winnen. Al met al een zeer somber vooruitzicht voor de akkerbouw.

Zienswijzen

Tot en met 18 oktober konden zienswijzen worden ingediend (het waren er 3700!). De NAV heeft haar leden opgeroepen om aan het ministerie te laten weten hoe de plannen uit zouden werken op hun eigen bedrijf. De NAV heeft uiteraard ook een zienswijze ingediend (zie www.nav.nl). Allereerst hebben wij er op aangedrongen bij het ministerie om de ingediende reacties openbaar te maken, zoals bij een internetconsultatie, zodat ook politici kunnen meelezen met de bezwaren vanuit de sector. Inhoudelijk hebben wij bezwaar gemaakt tegen de generieke aard van de plannen. Niet overal is het nodig zulke strenge maatregelen door te voeren als het ministerie voorstelt, omdat de waterkwaliteit al voldoet aan de normen. Wij zijn in onze zienswijze ook uitgebreid ingegaan op o.a. de onmogelijke eisen aan bouwplannen, bufferstroken en de maatregel om voor 1 oktober vanggewassen te hebben ingezaaid.

Alternatieven

Vooropgesteld: de landbouwsector onderschrijft de noodzaak om te voldoen aan de Kader Richtlijn Water (KRW) en de Nitraatrichtlijn. Vanuit dat gegeven coördineert de BO Akkerbouw het opstellen van alternatieven voor de akkerbouwsector. Daarnaast wordt er door een sectorbrede groep samen met wetenschappers en juristen gewerkt aan een alternatief en werkbaar plan wat beter is dan het door het ministerie voorgestelde pakket.

Er wordt door deze werkgroep keihard gewerkt aan maatwerk-oplossingen. Het idee is dat elke boer een keuze heeft om ofwel de door het ministerie voorgestelde maatregelen te volgen ofwel een maatwerkpakket. De werkgroep is bij het ter perse gaan van dit blad bijna klaar met de plannen, inclusief doorrekening op effect en op economische impact.

Er vindt ook minimaal wekelijks overleg plaats van deze werkgroep met ambtenaren van LNV, NVWA en RVO. Onze indruk: men staat niet onwelwillend tegenover onze plannen, maar ziet vanwege tijdnood meer in uitgebreide pilots dan in opname in het 7e AP. Dat vindt de NAV onbestaanbaar. Wij hebben ook al meerdere keren tegen de ambtenaren gezegd dat ze zich in onze ogen niet kunnen veroorloven om de alternatieve plannen te negeren, omdat er dan te veel bedrijven in de sector omvallen. Terwijl de plannen van het ministerie volgens de Milieu Effect Rapportage (MER) niet eens veel bijdragen aan de doelen. Kortom: wij roepen het ministerie op om niet vast te houden aan de eigen plannen, maar in te zien dat onze plannen beter zijn, minstens zoveel bijdragen aan de doelen én veel minder negatieve economische impact hebben. Tijdgebrek mag nooit een reden zijn om zoveel schade aan te richten in de sector als zal gebeuren met de huidige plannen van het ministerie! Boeren die worden uitgedaagd op hun ondernemerschap en die betrokken worden bij doelen en maatregelen zijn bovendien veel meer gemotiveerd dan boeren die onwerkbare eisen over zich heen zien komen. Juist door samen met de sector betere plannen uit te rollen kan de werkelijke milieuwinst worden geboekt!