De NAV heeft met verontrusting en verontwaardiging kennis genomen van de Ontwerp Agenda Waddengebied 2050. Hierin wordt een Agenda gepresenteerd niet alleen voor de Waddenzee, maar ook voor de eilanden en het noordelijke kustgebied van Noord-Holland, Friesland en Groningen. In feite komt het er op neer, dat de doelen voor het Natura2000 en Werelderfgoedgebied Waddenzee leidend worden gemaakt voor het veel grotere Waddengebied. Hierbij wordt in onze ogen de akkerbouw in het noordelijk kustgebied, de noordelijke kleischil, volledig ondergeschikt gemaakt aan de doelen voor de Waddenzee.

De Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV) heeft een zienswijze ingediend tegen de Ontwerp Agenda Waddengebied 2050 (hierna: Agenda). Deze zienswijze is ook verstuurd aan Minister Schouten en de Tweede Kamercommissie voor LNV, met een begeleidend verzoek om de akkerbouwbelangen zwaarder mee te laten wegen dan nu in de Agenda het geval is.

De bezwaren van de NAV zijn als volgt samen te vatten:

  1. 1. De Agenda breidt het beheer van het Natura2000 en Werelderfgoedgebied Waddenzee uit tot beheer van het Waddengebied, met daarbij de eilanden én de noordelijke kuststreken van de provincies Noord-Holland, Friesland en Groningen. Officieel ligt de grens onderaan de dijk aan de kant van de Waddenzee. De NAV vindt het onacceptabel dat deze grens nu ineens verschoven wordt zodat de hele noordelijke kleischil er ook onder valt. De maatregelen en strategieën die worden voorgesteld in de Agenda hebben grote negatieve gevolgen voor de in het gebied aanwezige akkerbouw. Hierbij moet opgemerkt worden, dat het er uitdrukkelijk níet om gaat om de invloed van de in het gebied aanwezige landbouw op het natuurgebied Waddenzee te beperken, de uitbreiding van het gebied is met name om de vogels en vissen in de Waddenzee een groter leefgebied te geven en de waterstromen te beïnvloeden.
  2. 2. Vanwege de klimatologische omstandigheden is het in de noordelijke kleischil in Nederland en Duitsland beter dan elders mogelijk om pootaardappelen in een cyclus van 4-8 jaar op een duurzame manier ziektevrij op te kweken. De noordelijke kleischil is belangrijk voor de pootgoedvoorziening in Europa, Midden-Oosten en noordelijk Afrika en vormt daardoor een belangrijke bijdrage in de voedselproductie en voedselzekerheid in deze gebieden. In de Agenda wordt wel opgemerkt dat de akkerbouw een belangrijke exportfunctie heeft, maar uit de hele Agenda blijkt, dat men dit makkelijk vervangbaar vindt door bijvoorbeeld de teelt van zeekraal en lamsoor en dat de agrarisch ondernemers dan hun kansen kunnen pakken in toenemend toerisme. Oftewel: men gaat voorbij aan de rol in de voedselzekerheid én aan de hoge investeringen die specifiek voor de pootaardappelteelt zijn gedaan.
  3. 3. In de Agenda worden maatregelen voorgesteld die verzilting in de noordelijke kleischil zullen bevorderen: ontpoldering, binnendijkse slibinvang en binnendijkse kleiputten. De NAV vindt het onbegrijpelijk, dat waar zelfs wereldwijd wordt gestreden tégen verzilting, dit omwille van de natuurdoelen van de Waddenzee in vruchtbaar akkerbouwgebied wordt gestimuleerd.
  4. 4. Ook de voorgestelde zachte overgangen tussen zoet en zout water in IJsselmeer en Lauwersmeer zullen problemen veroorzaken doordat verzilting zal optreden in beide meren. Dit zal gevolgen hebben voor de rol van IJsselmeer en Lauwersmeer als zoetwaterbekkens. Juist deze grote zoetwaterbekkens hebben de afgelopen drie droge jaren een duidelijke en onmisbare rol gespeeld in de zoetwatervoorziening voor drinkwater, natuur en landbouw.

 

De Agenda zal in november in de Tweede Kamer worden besproken. De NAV zal zich in de tussentijd verzetten tegen alle soorten maatregelen die de betreffende waterschappen, vooruitlopend op definitief vaststellen van de Agenda, alvast voorbereiden of treffen. Waar van de landbouw wordt verwacht dat zij de effecten op aangrenzend natuurgebied minimaliseert mag de landbouw verwachten dat zij niet wordt opgeofferd aan de doelen van een aangrenzend natuurgebied. De grenzen van het Natura2000 gebied liggen aan de voet van de zeedijk aan de kant van de Waddenzee en wat ons betreft beperkt de Agenda zich daartoe.

De hele NAV zienswijze is hier te vinden: 2020-09-07 zienswijze NAV op concept Agenda Waddengebied 2050