Minister Schouten heeft in september 2018 de visie ‘Waardevol en verbonden’ gepubliceerd waarin zij een pleidooi houdt voor kringlooplandbouw. Nu ruim een jaar verder is er eigenlijk nog geen invulling gegeven aan deze visie. In de huidige stikstofcrisis wordt vaak geroepen dat de veestapel moet worden gehalveerd en dat mensen vegetarisch moeten gaan eten, zonder dat men zich realiseert dat een echte kringloop juist dieren nodig heeft. Op 17 november werd er in het tv-programma De Monitor een overzicht gegeven van kringlooplandbouw. Met name ook de mogelijkheden om voedselresten via voer voor met name varkens en kippen weer om te zetten in hoogwaardig voedsel kwam goed aan bod. In alle discussies over mest en uitstoot wordt ook regelmatig vergeten dat mest een grondstof is voor planten.

NAV-visie

De NAV is momenteel bezig om een concrete toekomstvisie met een andere inrichting van de landbouw te formuleren. Hierbij wordt zoveel mogelijk gewerkt richting kringlooplandbouw met inachtneming van geaccordeerde milieu- en klimaatdoelstellingen. De hoofdlijnen zijn:

– Genoeg is Beter blijft leidend.

– Export blijft een belangrijke component voor die producten waar een koopkrachtige vraag naar is én die men elders niet kan telen (bijvoorbeeld pootgoed naar Noord-Afrika) of die elders op dat moment buiten het seizoen zijn. Dumping wordt vermeden.

– Gelijk speelveld binnen en buiten Europa is vereist; dit betekent dat landbouw buiten vrijhandelsverdragen moet worden gehouden én dat mest-, gewasbeschermings- en milieuregelgeving en dierenwelzijn binnen de EU gelijk moeten zijn.

– Boeren moeten een normaal inkomen uit de markt kunnen halen, dus groene en blauwe diensten moeten worden betaald.

– In de héle economie wordt het principe ‘de vervuiler betaalt’ ingevoerd.

– Productie vindt zoveel mogelijk plaats met organische mest, maar anorganische bemesting (kunstmest of -vervangers, liefst duurzaam geproduceerd) blijft mogelijk waar nodig.

– Gewasbeschermingsmiddelen worden minimaal ingezet en er wordt bij voorkeur gekozen voor laag-risico middelen, maar behoud van een effectief middelenpakket is essentieel.

– Moderne veredelingstechnieken om sneller stabiele ziekteresistenties in te kruisen moeten worden toegelaten in de EU.

– De teelt van eiwitgewassen biedt goede kansen de kringloop te verkleinen.

– Restproducten moeten optimaal worden hergebruikt (tarragrond, gewasresten).

– De emissie van stoffen en gassen naar de omgeving wordt geminimaliseerd.

– De biodiversiteit wordt optimaal bevorderd/beschermd.

Voor alle onderdelen is de NAV nu bezig om een meer specifieke invulling te geven. Dat betekent bijvoorbeeld voor bemesting een discussie over de verschillende soorten bemesting en over kunstmestvervangers. Voor de betaling van groene en blauwe diensten moet worden bepaald welke diensten hieronder vallen (akkerranden, maar ook bijvoorbeeld CO2 opslag in de grond en de aanleg van poelen) en hoe betaling dan moet plaatsvinden. Zo is er voor elk punt verdere specificering mogelijk en nodig om het allemaal zo concreet mogelijk te maken. Wat daarbij ook nodig is, is een inventarisatie van hoe de wet- en regelgeving er dan uit zou moeten zien. Voor natuurinclusieve landbouw is een inventarisatie gedaan door CLM over belemmerende regels (zie p.2). Iets dergelijks zouden wij bij onze visie ook moeten aanleveren.

De NAV vindt het essentieel om met een visie te komen, waarbij naar alle aspecten in samenhang wordt gekeken. Hoe krijgen we een behoorlijk inkomen uit de markt met onderaan de streep goede voedselproductie op een zo duurzaam mogelijke manier?

De visie zoals die nu door het bestuur voorlopig is opgesteld, zal de komende maanden in diverse thematische werkgroepen worden besproken en aangescherpt. Maar alle leden krijgen de kans zich er over uit te spreken op 12 februari 2020. Het bestuur heeft namelijk besloten om in plaats van een jaarcongres met sprekers een discussieavond met de leden te houden over de toekomstvisie. Noteert u dus alvast 12 februari van 19-22 uur, locatie Swifterbant in uw agenda!