Teeltverordeningen zijn oorspronkelijk door de agrarische sector zelf opgesteld en vielen onder het tuchtrecht van het Productschap Akkerbouw. Bij het opheffen van het Productschap zijn de meeste teeltverordeningen overgegaan naar het Ministerie van Economische Zaken en opgenomen in de Plantenziektenwet en de Wet Zaaizaad en Pootgoed. In beide wetten zijn verschillende sancties opgenomen op overtredingen, nl. bestuursdwang, last onder dwangsom en een strafrechtelijke boete. Bestuursdwang en last onder dwangsom zijn beiden geschikt om iemand te dwingen iets te doen of na te laten of om iets te herstellen. Echter, bij een overtreding van een teeltverordening die niet te herstellen is valt men tegenwoordig onder het strafrecht, omdat de beide genoemde wetten geen zogenaamde ‘bestuurlijke boete’ kennen. Een bestuurlijke boete is een boete die door bijvoorbeeld de NVWA kan worden opgelegd zonder dat er een rechter aan te pas komt en levert geen aantekening op in het justitieel dossier (het oude ‘strafblad’).

Hoewel de NAV natuurlijk vindt dat boeren zich aan de teeltverordeningen moeten houden, vindt zij tegelijkertijd dat het strafrecht een te zware sanctie is voor overtredingen van teeltverordeningen, die toch oorspronkelijk door boeren vrijwillig in het leven zijn geroepen. De NAV heeft in januari in een brief aan de vaste Kamercommissie voor Economische Zaken gepleit voor het laten opnemen van de bestuurlijke boete als instrument in de bovengenoemde twee wetten. De Kamercommissie heeft de brief doorgestuurd aan staatssecretaris Dijksma. In een schriftelijke reactie aan de Tweede Kamer op 24 februari 2015 stelt mevrouw Dijksma dat er momenteel voldoende instrumenten in de beide wetten zitten en dat een strafrechtelijke boete niet noodzakelijk hoger uit zal vallen dan een bestuurlijke boete. De NAV is niet zozeer bezorgd over de hoogte van de boetes als wel over de aantekening in het justitieel dossier, dus vindt wél dat er een wezenlijk verschil is tussen beide boetes. Bovendien kan een bestuurlijke boete sneller worden uitgedeeld, waardoor het effect directer is. De NAV pleit voor hetzelfde beleid bij overtredingen van de teeltverordeningen als bij voedselcontroles: bestuurlijke boetes opgelegd door de NVWA en alleen in het uiterste geval en bij hoge uitzondering strafrechtelijke vervolging.

Begin april heeft de NAV daarom nogmaals aandacht gevraagd voor dit probleem in een tweede brief aan de vaste Kamercommissie. De kwestie staat inmiddels op de agenda bij het debat met staatssecretaris Dijksma op 24 juni. Tegelijkertijd heeft de Brancheorganisatie Akkerbouw de kwestie aangekaart bij het Ministerie van Economische Zaken.

Woensdag 10 juni heeft er een gesprek plaatsgevonden op het Ministerie met drie vertegenwoordigers van de Sectie Teelt van de Brancheorganisatie Akkerbouw, waaronder NAV-voorzitter Teun de Jong. Dit gesprek heeft de kwestie op een goede manier op de kaart gezet bij het Ministerie. Omdat implementatie van wetgeving tijdrovend is, proberen we samen met het Ministerie eerst te monitoren hoe de sanctionering nu verloopt.

NAV, 10 juni 2015