Op 14 mei jl. vond er in Brussel een bijeenkomst plaats over de marktmacht van supermarkten en de gevolgen daarvan op de positie van de producenten en de werkers in de landbouw, hier en vooral ook in ontwikkelingslanden. De NAV en ook Via Campesina Europa namen aan deze bijeenkomst deel. Verder namen consumentenorganisaties, vakbonden en ook SOMO (Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen) en internationale ontwikkelingsorganisatie Oxfam Novib deel. De deelnemers kwamen uit o.a. België, Frankrijk, Engeland, Duitsland, Polen, Tsjechië en Nederland. Ze waren het er over eens dat de supermarkten door hun sterk geconcentreerde inkoop een heel sterke positie in de keten hebben. Door de sterke focus op een zo laag mogelijke inkoopprijs heeft dit erg nadelige volgen voor boeren en werknemers in de landbouw. Boeren ontvangen prijzen voor hun producten die vaak de kosten niet goed maken. En het inkomen van de werkers in de landbouw is in landen waar de arbeidsrechten niet goed geregeld zijn, vaak zo laag dat ze er nauwelijks van kunnen leven. Ook de arbeidsomstandigheden zijn vaak slecht.

Een van de mogelijkheden om hier iets aan te doen is een gedragscode voor eerlijke handel waar de bedrijven zich aan moeten houden. Sommige politieke partijen in Nederland denken aan een vrijwillige gedragscode. De ervaringen in Engeland en Spanje met een vrijwillige gedragscode zijn echter negatief. Er veranderde weinig of niets in de handelspraktijken van de supers. De organisaties uit Engeland, o.a. National Consumers en Oxfam Novib, pleiten dan ook voor een gedragscode met stevige sancties bij het niet naleven van de code en een onafhankelijk onderzoeksbureau waar mensen/bedrijven die nadelige gevolgen ondervinden van de handelspraktijken van supermarkten een zaak kunnen aanbrengen.

NAV en Via Campessina hebben ingebracht dat via de mededingingswetgeving de positie van de producent versterkt kan worden. Producenten zouden onderling afspraken moeten kunnen maken over volume, kwaliteit en prijs. Een vervolgbijeenkomst is afgesproken.

NAV, 1 juni 2013