Akkerbouwers willen de teeltregelingen met sancties ook na de opheffing van het Productschap Akkerbouw (PA) in 2014 behouden. Slechts een kleine minderheid wijst teeltregelingen plantgezondheid af. Ook voor het continueren van collectief gefinancierd teeltonderzoek is groot draagvlak. Slechts voor 16% van de akkerbouwers hoeft dat niet. Dat blijkt uit de opiniepeiling van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV). De vakbond concludeert dat alles op alles gezet moet worden om als akkerbouwend Nederland teeltregelingen en collectief gefinancierd teeltonderzoek voort te zetten.

In de periode 14 tot 24 februari is door de NAV een opiniepeiling gehouden onder akkerbouwers over het belang van een aantal taken dat nu door het Productschap Akkerbouw worden uitgevoerd. Met de opheffing van het Productschap Akkerbouw zouden onder meer de teeltregelingen plantgezondheid, teeltonderzoek, markt- en prijsinformatie en akkerbouwpromotie verdwijnen.

Belang plantgezondheid en teeltregelingen in de toekomst
Maar liefst 91% van de akkerbouwers vindt plantgezondheid van groot belang voor de toekomst. Met de stelling ‘Aan plantgezondheid bevorderen moet ieder verplicht meedoen’ is 64% het helemaal eens en is 28% het gedeeltelijk mee eens. Een klein percentage is het er niet mee eens. Met de stelling ‘Degenen die zich niet aan de regels houden moet worden beboet’ is 94% het helemaal of gedeeltelijk eens. Het percentage dat geen sancties wil is minimaal. Vrijwel alle akkerbouwers geven aan dat (vertegenwoordigers van) de akkerbouw nauw betrokken moeten zijn bij het opstellen van effectieve en praktische teeltregelingen. 

Belang teeltonderzoek in de toekomst
Aan teeltonderzoek naar het voorkomen en bestrijden van ziekten en plagen, plantgezondheid, het op peil houden en verbeteren van de bodemvruchtbaarheid, het voorkomen en bestrijden van onkruiden en bemesting blijkt de grootste behoefte. Thema’s zoals duurzame akkerbouw, energiebesparing en –winning en natuur en biodiversiteit vinden akkerbouwers wel belangrijk maar scoren duidelijk lager. Naast deze thema’s blijkt er ook behoefte aan (teelt)onderzoek zoals rassenvergelijking, teeltrotaties, precisielandbouw, biobased economy, opbrengstprijzen in relatie tot kostprijs, enz. 70% van de akkerbouwers wil dat het collectief gefinancierd onderzoek in stand blijft na de opheffing van PA. Van 16% hoeft dat niet.

Het belang van thema’s in cijfers

Thema (erg) Belangrijk Onbelangrijk
Ziekten en plagen 93% 2%
Plantgezondheid 91% 2%
Bodemvruchtbaarheid 88% 3%
Onkruiden 85% 3%
Bemesting 81% 6%
Duurzame akkerbouw 63% 9%
Energie 61% 11%
Natuur en biodiversiteit 47% 15%

Op de stelling ‘In de toekomst moet elke akkerbouwer verplicht een financiële bijdrage leveren aan teeltonderzoek voor de gewassen die hij/zij teelt’, reageren akkerbouwers terughoudender. 34% is het eens met de stelling, 51% is het er gedeeltelijk eens en 13% is het ermee oneens. Degenen die het oneens zijn met de stelling gaven ook aan geen belang te hechten aan collectief gefinancierd onderzoek. In de open vraag over teeltonderzoek komt naast waardering ook kritiek naar voren op het huidige teeltonderzoek met duidelijke wensen voor de toekomst. ‘Andere belanghebbenden laten meebetalen’ en ‘Laat de hele keten meebetalen’ wordt veelvuldig genoemd. Handel, industrie, afnemers, leveranciers en overheid worden genoemd. Het rendement van onderzoek moet omhoog, beter aansluiten bij de praktijk, de kwaliteit moet omhoog, het moet nuttig zijn en internationaal is uitwisseling en afstemming gewenst (‘Je hoeft niet altijd zelf het wiel uit te vinden’).
Aansturing teeltonderzoek zou volgens 64% door akkerbouwers moeten gebeuren, 18% vindt het een taak van onderzoekinstellingen.

Conclusies:   – Behoefte aan teeltonderzoek in de toekomst
                        – Duidelijke prioriteiten van akkerbouwers
                        – Verplichte financiële bijdrage onder voorwaarden
                        – Regie bij akkerbouwers

Belang markt- en prijsinformatie
Is markt- en prijsinformatie belangrijk? 87% van de akkerbouwers vindt dat (heel) belangrijk. 4% vindt het onbelangrijk. Het draagvlak voor collectieve financiering via heffingen is beperkt. Slechts 7%, terwijl 40% aangeeft dat het niet uit heffingen gefinancierd zou moeten worden. Echter veel akkerbouwers (49%) zijn het gedeeltelijk eens met de stelling dat jezelf markt- en prijsinformatie kunt kopen en het niet uit heffingen betaald zou moeten worden.

Conclusies:   – Grote behoefte aan markt- en prijsinformatie
                        – Draagvlak voor collectieve financiering beperkt

Belang akkerbouwpromotie/-PR
Akkerbouwpromotie/-PR is van groot belang voor goed imago akkerbouw en akkerbouwproducten. 51% van de akkerbouwers is het hier helemaal mee eens, 40% is het er gedeeltelijk mee eens en 8% is het oneens met de stelling.
Maar wie moet dat voor het grootste deel betalen? De akkerbouwers zegt 35%, de afnemers meent 30%. 13% ziet een rol voor de overheid en 8% wijst leveranciers aan als degenen die de grootste duit in het zakje moeten ten bate van akkerbouwpromotie. In de toelichting blijkt dat velen vinden dat alle partijen een bijdrage zou moeten leveren. Ook blijkt dat er heel verschillend wordt geoordeeld over akkerbouwpromotie, veelal gerelateerd aan de gewassen die men teelt. ‘Ik heb geen zin om te betalen voor afzet van uien die ik niet teel, en voor voergraan is niet veel promotie nodig’, zegt de een. Een ander: ‘PR is voor ons van belang als basis van acceptatie’.
Met de stelling ‘Ik vind dat alle akkerbouwers in de toekomst verplicht moeten meebetalen aan akkerbouwpromotie is 23% het helemaal eens, 27% is het er gedeeltelijk eens en 27% is het oneens

Conclusies:    – Akkerbouwpromotie is van belang
                        – Financiering door akkerbouwers en andere belanghebbenden
                        – Beperkt draagvlak voor collectieve financiering

NAV, 28 februari 2012