LTO Akkerbouw en VAVI (aardappelverwerkende industrie) hebben in alle stilte in achterkamertjes overeenstemming bereikt over herziening van de VAVI-Inkoopvoorwaarden. Meteen valt op dat LTO er op geen enkele wijze in is geslaagd de positie van telers in de keten echt te versterken. Een gemiste kans, vindt de NAV.

NAV en VTA die samen meer dan de helft van het areaal consumptieaardappelen vertegenwoordigen, hebben tot hun grote verbazing uit de pers de deal tussen aardappelindustrie en LTO moeten vernemen. Ze zijn zelfs niet op de hoogte gesteld van overleg over nieuwe voorwaarden. Het NAV-bestuur vindt dat we in de toekomst zo niet met elkaar om mogen gaan. De NAV stelt LTO en VTA voor om periodiek, bijvoorbeeld twee of drie keer per jaar, te overleggen, ledenbelangen te bespreken en op elkaar af te stemmen. Op deze wijze kunnen we als belangenorganisaties meer gezamenlijk optrekken om de positie van telers in de keten gezamenlijk te versterken.

Industrie versus telers
Dat VAVI liever alleen met LTO praat is te begrijpen. Door de jaren heen is gebleken dat LTO veelal begrip toont voor de belangen van de industrie. Bovendien weet de industrie onwelgevallige afspraken in de VAVI-voorwaarden te omzeilen door in de eigen voorwaarden van de afzonderlijke bedrijven de VAVI-voorwaarden verder uit te hollen. Dat LTO vindt dat ze als enige organisatie bij dergelijke voor aardappeltelers belangrijke onderhandelingen op kan treden, verbaast de NAV zeer. Een van de belangrijkste oorzaken van het doorgaans slechte rendement in de consumptieaardappelteelt is immers de zwakke positie van de teler in de keten.

Keuring voor opwarmen
Behalve kritiek op de gang van zaken, heeft de NAV ook kritiek op de inhoud. Op zich is het al een zwaktebod van de kant van LTO om te praten over de inkoopvoorwaarden van de afnemers. We zouden natuurlijk moeten praten over de telersverkoopvoorwaarden. Vier jaar geleden heeft de NAV concept Telersverkoopvoorwaarden opgesteld. Een cruciaal verschil met de VAVI Inkoopvoorwaarden is dat de NAV vindt dat een acceptatiekeurig van een partij aardappelen in de bewaring voor het opwarmen dient plaats te vinden. De NAV vindt ook dat de kwaliteitskeuring door een onafhankelijke instantie moet gebeuren. Door keuring voor opwarmen en levering door een onafhankelijk gecertificeerd bedrijf kan de positie van de teler in belangrijke mate worden versterkt. De NAV heeft in het gehele pakket van die verkoopvoorwaarden geprobeerd de positie van de teler te versterken zonder daarbij ook de belangen van onze afnemers uit het oog te verliezen.

Overmacht
In de VAVI Inkoopvoorwaarden waar LTO en VAVI een akkoord over hebben gesloten, zijn een aantal aanpassingen en verduidelijkingen opgenomen. De NAV vreest dat de positie van de teler in de nieuw geformuleerde ‘overmachtclausule’ is verzwakt. In deze clausule is aangegeven hoe te handelen bij misoogsten en andere rampen. Over zaken die de positie van telers werkelijk versterken is helemaal niets terug te vinden in de nieuwe voorwaarden. LTO Akkerbouw bewijst aardappeltelers een slechte dienst door in te stemmen met de voorwaarden van de industrie die op geen enkele wijze bijdragen aan het versterken van de positie van telers.

NAV, 7 januari 2012