Het heeft al tientallen jaren geduurd voordat de EU en de Mercosur-landen tot een akkoord zijn gekomen over de tekst van het handelsverdrag. En na dat akkoord over de inhoud wordt er ook al weer jaren gepraat binnen de EU en tussen de EU en de Zuid-Amerikaanse landen om werkelijk tot een deal te komen die door alle betrokken partijen geratificeerd kan worden. Dat de NAV grote bezwaren heeft tegen deze vrijhandelspolitiek in het algemeen is in dit blad vaker aan de orde gekomen en dat deze bezwaren heel sterk gelden voor het EU-Mercosur verdrag is ook al heel vaak besproken. Diezelfde bezwaren leven ook bij veel maatschappelijke organisaties en ook leeft dit sterk in de Tweede Kamer. Daar is, op initiatief van de Partij voor de Dieren, al verschillende keren met overgrote meerderheid een motie aangenomen dat de Nederlandse regering in de Europese Raad tegen dit verdrag moet stemmen. Tot nog toe heeft het kabinet nog steeds geen standpunt bepaald. Er zijn meer lidstaten waar nog geen standpunt bepaald is, waardoor de afronding van deze deal nog niet in zicht is.

Onderhandelingen EU en VS voortvarend van start

Een langdurige procedure is voor handelsverdragen niet bijzonder, de meeste verdragen kosten tientallen jaren voor ze afgerond zijn. Daarom wekte de snelheid waarmee de onderhandelingen met de regering Trump van start gingen verbazing. Het dreigement van Trump om de EU heffingen van 30% of meer op te leggen zal hier alles mee te maken hebben. In één weekend heeft men de basis van de deal gelegd. Het schrikbeeld van heffingen van 30% op Europese goederen is afgewend. De heffing van 15% zal ongetwijfeld voor de Europese staal- en auto-industrie een opluchting zijn. Voor de landbouw betekent de deal, zoals het nu lijkt, dat op Europese producten in de VS ook een heffing komt van 15% en voor Amerikaanse producten zit in de EU een heffing van 0%. Bovendien wil de VS, dat bepaalde eisen aan de productie versoepeld worden. Dus de heffing is lager en ook de eisen zijn lager voor Amerikaanse producten. Daarmee pakt de deal voor Europese boeren heel slecht uit. We zien hier dus voor de zoveelste keer dat de landbouwbelangen als wisselgeld zijn gebruikt voor de belangen van de industrie. Om dit te voorkomen pleit de NAV er al heel lang voor om landbouw en voedsel uit de grootschalige handelsverdragen te houden en wanneer nodig apart voor landbouw en voedsel afspraken te maken.

Oekraïne

De gang van zaken rond de onderhandelingen met de VS hebben hun invloed op de afronding van het EU-Mercosur verdrag. Omdat de EU zo gemakkelijk de landbouwbelangen in de gesprekken met de VS opzij heeft gezet, maken een heel aantal Oost-Europese landen zich zorgen over hoe het zal gaan als de EU de banden met Oekraïne wil verstevigen. Omdat Oekraïne zijn graanexport nauwelijks meer via de Zwarte Zeeroute kan laten verlopen, gaat er veel per trein naar omringende landen. En dit heeft een negatief effect op de graanmarkten in die landen. Daarom beginnen een aantal van die landen te twijfelen aan het goedkeuren van het EU-Mercosur verdrag.

Samen solidair met Oekraïne

De NAV begrijpt de zorgen die de boeren in de omringende landen van Oekraïne hierover hebben. De NAV is het er helemaal mee eens dat we de Oekraïners moeten helpen in de huidige rampzalige situatie. Maar die steun moeten we als maatschappij als geheel dragen en niet alleen op onze collega-boeren afwentelen.

De hele situatie rond de betrokken handelsverdragen laat zien dat deze veelomvattende handelsverdragen steeds meer nadelen kennen. In ieder geval voor de voedselproductie is dit het geval. Voedsel heeft een veel te groot maatschappelijk belang om het helemaal aan de vrije markt over te laten.