De NAV heeft met stijgende verbazing kennis genomen van het wetsvoorstel grondgebonden veehouderij van Kamerlid Holman (NSC), wat wordt overgenomen door Grinwis (CU) omdat Holman na de verkiezingen niet terugkeert in de Kamer.

Het wetsvoorstel is in de ogen van de NAV alleen maar gericht op het toekomstbestendig maken van de  melkveehouderij. De akkerbouw wordt vooral gezien als nuttig om veehouders van hun mest af te helpen maar verder ondergeschikt.

Inhoud wetsvoorstel

Het wetsvoorstel gaat uit van onderverdeling van landbouwgrond in Agrarische Hoofdstructuur (AHS) en Maatschappelijke Landbouwgebieden (MLG). Voor melkveehouders maakt het uit waar je zit: in de AHS komt er een GVE norm, in MLG een graslandnorm. Veehouders kunnen hun areaal uitbreiden om aan de norm te voldoen door grond te kopen of een samenwerkingscontract op te stellen met een akkerbouwer, míts die akkerbouwer binnen 25 km zit. Veehouders mogen hun mest wel afvoeren, maar alleen binnen de nieuw aan te wijzen mestregio’s noord, midden of zuid. De mest mag bovendien niet verder dan 100 km worden vervoerd.

In de MLG krijgen melkveehouders een vergoeding per hectare omdat ze moeten extensiveren. Op termijn kunnen akkerbouwers wellicht ook meedoen. Zo staat het er echt. Dit geld komt uit potjes die voor de hele sector zijn bedoeld, zoals GLB, ecoregeling en ANlb.

Reactie NAV

De NAV is echt verbolgen over dit voorstel. Overal waar ‘boer’ staat in de Memorie van Toelichting kan je beter ‘melkveehouder’ invullen: het hele voorstel is op de belangen van de melkveehouders gericht. Alleen al de aanwijzing van AHS en MLG: dit is geheel gebaseerd op gebieden waar het voor melkveehouders goed is of er juist uitdagingen zijn. Dat kan natuurlijk voor akkerbouw heel anders liggen.

De afstandsbeperking, zowel voor samenwerking binnen 25 km als voor mestvervoer van 100 km is nergens op gebaseerd. Het is totaal onduidelijk wat dit bijdraagt aan oplossen van het mestprobleem. Integendeel, het zal de afname van mest door akkerbouwers verminderen omdat die dan te ver weg zitten. Voor akkerbouw betekent dit een serieuze kans op een tekort aan dierlijke mest.

Bij de samenwerking binnen 25 km wordt gesproken van contracten met een leveringsplicht maar ook met een afnameplicht door akkerbouwers. Dit gaat echt totaal voorbij aan het feit dat akkerbouwers hun gewassen naar behoefte bemesten en dat je dit niet maanden van te voren kan vastleggen.

Tenslotte vindt de NAV het ook echt niet kunnen dat een groot deel van geld voor de sector met dit voorstel naar melkveehouders gaat.

Kortom, een heel slecht voorstel wat de belangen van akkerbouwers en andere plantaardige telers negeert. De NAV heeft Grinwis om een gesprek gevraagd hierover maar nog geen reactie ontvangen. Uiteraard hebben we ook een zienswijze ingediend. De hele zienswijze leest u hier: (2025-09-28 zienswijze NAV op wetsvoorstel grondgebondenheid).