Deze maand gaat NAV-voorzitter Adrie Vermeulen in zijn column in op de situatie op de aardappelmarkt:

Wat een extreme verschillen in weersomstandigheden dit jaar. Het neerslagtekort is weer fors. Met name het zuidwesten heeft vanaf maart nauwelijks neerslag gehad en daar vallen de gewasopbrengsten erg tegen. Terwijl we op hetzelfde moment historisch lage prijzen van industrieaardappelen voor vrij product zien. Al drie jaar een groter areaal en in dit derde jaar landelijk bovengemiddelde opbrengsten gecombineerd met haperende afzet van eindproduct maakt een overschot van naar het nu lijkt 2 miljoen ton. Ferdi Buffen sprak op de aardappeldag van Weuthen over de RESET knop. Met andere woorden: verklein het aanbod.

Bij ons in de kantine bespraken jonge boeren dat dit zo toch niet kan. ‘Kosten zijn sterk omhoog gegaan en dan deze prijzen. Zo blijven we geen boer.’ Zij hebben gelijk, maar ze hebben ook zelf een sleutel in handen.

Ik werd deze week gebeld door een journalist van Eén Vandaag. Hoe die lage prijzen ontstaan en wat dat betekent op het boerenerf. Ik heb uitgelegd dat dit de harde waarheid is van telen voor de vrije markt. Tweederde van het areaal is vastgelegd. Als de opbrengsten tegenvallen is de prijs voor het restant waarschijnlijk hoog en dit jaar dus extreem laag. Zo werkt de markt. Wat mij betreft gaat het vervolgens niet over de prijs van een zakje friet die niet meezakt in prijs want daar gaan grotendeels de vastgelegde aardappelen in. Wat mij betreft nu geen Calimerogedrag, maar laten we deze winter verder invulling geven aan ‘Genoeg is Beter’ en een structureel kostendekkende teelt. Maar dan niet als incident omdat nu de markt echt tegen zit, maar structureel. De NAV maakt jaarlijks een kostprijsberekening en de POC gaat met haar leden het gesprek met de industrie aan. Dat gesprek is keihard nodig, want reken er maar op dat de industrie de contractprijzen voor oogst ‘26 naar beneden drukt. Ook geeft Ferdi Buffen in zijn toespraak aan dat er pootgoed genoeg zal zijn en de prijs wel naar beneden kan…

Het is vast niet toevallig dat Celavita failliet gaat voordat er ook maar één teler betaald is. Spreek uzelf aan, uw kinderen en uw buren om samen aan tafel te gaan, bij voorkeur in POC-verband, om mogelijkheden en onmogelijkheden te bespreken. Wacht niet af tot contracten op tafel liggen, maar begin direct na de oogst. Onder het motto: doe samen wat je niet alleen kunt.

De verkiezingen komen eraan en wij zullen de akkerbouwstandpunten waar we ook maar kunnen onder de aandacht brengen.

Succes met de oogst!

Adrie Vermeulen