Met name op landbouwbedrijven is in het verleden veel gebruik gemaakt van asbesthoudende dakbedekking. De reden hiervoor is simpel dat het een relatief goedkoop, sterk, brandwerend en lichte materiaalsoort betreft. Al heel lang zijn echter ook al de schadelijke kanten van asbest bekend: reeds in 1913 is duidelijk geworden dat de asbestvezels kankerverwekkend zijn. Dit heeft al in 1950 geleid tot wettelijke mogelijkheden om werken met en gebruik van asbest te verbieden. Vanaf 1993 is gebruik van asbest in de bouw verboden, waarna in 2015 door de Nederlandse regering is bepaald dat alle asbesthoudende daken, vanwege het risico van verspreiding van de asbestvezels door verwering, stormschade en brand, vervangen zouden moeten worden voor 2024. Overigens kan de gemeente in zijn rol als toezichthouder op de bouw en gebouwen ook tot voortijdige opruimplicht overgaan. Omdat de overheid tot aan 1993 het gebruik van asbest toegestaan heeft en ook de overheid belang heeft bij snelle vervanging is er een subsidieregeling van kracht. De regeling betreft echter hooguit 10% van de kosten. Als rekenvoorbeeld (van één van onze leden):

Oppervlakte dak 200 m2
Kosten vervanging €9.000
Kosten afvoer asbest €4.500
Subsidie asbestfonds €750
Eigen investering €12.750

 

De vraag is natuurlijk of de overheid de kosten van vervanging zo gemakkelijk bij de burger en ondernemers neer kan leggen, immers de overheid is door haar vergunningenbeleid zeker medeplichtig aan de huidige situatie. In sommige gevallen is bij de bouwvergunning ooit zelfs de plicht tot gebruik van het brandwerende asbest aangegeven. Opruimen van alle asbest voor 2024 lijkt onhaalbaar en is veel te duur.

Terugdraaien van de wettelijke opruimplicht lijkt echter onhaalbaar. Nadere studie door de NAV met behulp van juristen heeft uitgewezen dat de wetgever de maatregel op mag leggen. Alleen in die gevallen als beschreven waar de overheid in de bouwvergunning gebruik van asbest heeft geëist is er individueel een kans om een juridische procedure te winnen. Voor de grote meerderheid van bezitters van asbesthoudende daken zou een tweesporenbeleid soelaas bieden. In de eerste plaats om de overheidsbijdrage significant te verhogen, zodat het gedeelde maatschappelijke belang beter tot uiting komt. En ten tweede zouden we de harde einddatum van 2024 voor onbeschadigde en niet-verweerde daken moeten opschuiven. Immers, daar waar de overheid slechte daken ook eerder kan afkeuren, zouden goede daken ook moeten kunnen wachten totdat de technische staat van het dak echt vraagt om vervanging.

Om bovenstaande te bereiken is een sterke politieke lobby noodzakelijk. Een lobby die vanuit alle maatschappelijke sectoren gesteund moet worden. Op 16 juni heeft de NAV hier een aanzet toe gegeven, door in Swifterbant een avond met belanghebbenden vanuit de NAV en andere agrarische vakbonden te houden. Besloten is om in een zogenaamd ´Pact van Swifterbant´ tot een gezamenlijke lobby te komen. De rol van de NAV is om deze ´bal´ aan het rollen te brengen!