Grote delen van Nederland hebben te maken met wateroverlast. Van NAV’er Piet Hermus werd een opiniestukstuk geplaatst in Trouw op 14 september 2015. Hieronder zijn verhaal.

Weer raak
Een paar weken geleden was het weer raak, verzopen gewassen bij mij in West-Brabant. Zelf heb ik ook schade. Ik kan mijn leven in twee delen verdelen met betrekking tot weerscalamiteiten. Sinds 1998 hebben we hier regelmatig te maken met extreme neerslag daarvoor eigenlijk nooit. Het klimaat verandert en dat resulteert in schade in gewassen.

In 2002, 2005, 2006, 2011, 2013 en 2015 waren we hier rond Zevenbergen-Zevenbergschen Hoek aan de beurt. Waarschijnlijk zie ik nog een paar jaar over het hoofd. Geulen graven om het overvloedige water af te voeren, is intussen een normale terugkerende jaarlijkse bezigheid. Sinds circa 2006 kun je gewassen verzekeren tegen weerscalamiteiten, wat ik dan ook logischerwijs doe om de ergste klappen op te kunnen vangen.

Ondernemersrisico?
Schade door extreem weer wordt beschouwd als een normaal ondernemersrisico, maar is het in mijn ogen niet. Waarom niet? Omdat het ligt aan de klimaatsverandering, veroorzaakt door broeikasgassen, volgens ook onze overheid en wetenschappers, door overvloedig verbruik van fossiele brandstoffen door de gehele bevolking. De economische gevolgen via gewasschade komen voornamelijk op het bordje van akkerbouwers en tuinders, zoals u en ik. Het ging er mij bij mijn opiniestuk in Trouw om dat de burger met een leuke baan, leuk salaris en een mening, die bijvoorbeeld Trouw, NRC, Volkskrant of AD leest (dus niet de regionale kranten) weet wat er hier gebeurt. De klimaatsverandering vergalt eigenlijk al 17 jaar van mijn leven.

Urgenda
Nadat ik na de overvloedige regen uitgegraven was, had ik een Eureka-moment. Wij boeren moeten ons misschien aansluiten bij Urgenda. Ik stuurde hen een mail, welke onlangs te lezen was in het ledenblad van ZLTO. Ik ben naast NAV-er (uiteraard!) ook ZLTO-afdelingsbestuurder, omdat ik niet eendimensionaal in elkaar zit. Sectoren hebben elkaar gewoon nodig. Ik denk in kringlopen. Urgenda daagde de Staat, waarna de rechter een paar maanden geleden deze veroordeelde om meer te doen tegen de klimaatsverandering door meer te doen tegen de broeikasgasuitstoot. Ik voelde me gesteund in mijn mening dat de schade door weersextremen geen normaal ondernemingsrisico is. De Staat als vertegenwoordiger van de consumerende, dus vervuilende burger kan haar handen hier niet zo maar vanaf trekken.

Ik zie bovendien een integrale samenhang tussen klimaatsverandering, de gevolgen, de weersextremen en de rol die de plantaardige landbouw kan hebben om dit mee op te lossen. Veel boeren zetten namelijk met hun gewassen en weilanden via zonlicht CO2 om in zuurstof en voedingsmiddelenenergie. De landbouw is de enige maatschappelijke sector die dat kan. Alle andere maatschappelijke sectoren nemen zuurstof en produceren alleen maar CO2. Dat de boer kritiek krijgt van tal van mensen die alleen nemen en vervuilen heeft dan iets raars in zich, iets brutaals, iets immoreels.

Waar het om gaat is dat we maatschappelijke partners zoeken, ook binnen de andere landbouwsectoren. Het feit dat wij CO2 vast kunnen leggen, is een deeloplossing en een fantastische kans om actief de maatschappij tegemoet te treden in plaats van reactief. Ook goed qua PR, voor de landbouw als geheel en zeker voor de akkerbouw. Marjan Minnesma van Urgenda nodigde me uit om een etappe in The Climate Miles, die ze in november houdt in aanloop naar de wereldklimaattop in Parijs mee te lopen om eens over deze materie te babbelen. Landbouw als oplossing in plaats van als probleem, zo mailde ze me terug. Wie had dat gedacht?
Piet Hermus, Zevenbergschen Hoek.

NAV, 3 oktober 2015