Voor Nederlandse boeren gaat de basistoeslag flink naar beneden. Dat blijkt als we de voorstellen van de Europese Commissie voor het EU-landbouwbeleid 2014-2020 op een rij zetten. De NAV vindt de gevolgen niet aanvaardbaar en pleit voor aanpassing van de voorstellen.

Nu ontvangen 55.000 Nederlandse boeren toeslagrechten op 1,4 miljoen hectare. Gemiddelde premie € 600, -. Op 560.000 ha liggen geen toeslagrechten waarvan 141.000 ha bij akkerbouwers. Het nieuwe systeem zal betrekking hebben op bedrijven die in 2011 toeslagrechten hebben benut en op gespecialiseerde groente-, fruit- en wijnbedrijven. Het aantal bedrijven dat in aanmerking komt voor de toeslag zal dan licht stijgen. Als de huidige 830 miljoen euro verdeeld wordt over ruim 1,9 miljoen ha zou de ha-toeslag dalen naar gemiddeld ca. € 440, -.

Herverdeling in EU
Echter er staat meer op stapel. De EU wil het EU-budget voor toeslagen herverdelen over de landen en de verschillen tussen landen verkleinen. Nederland zou een korting krijgen van 70 miljoen euro. De gemiddelde hectarepremie in de EU is nu ca. € 280, -. De ‘rekening’ voor de herverdeling wordt volgens de Nederlandse regering ‘onevenredig zwaar’ gelegd bij Nederland, Denemarken, België en Italië, terwijl andere welvarende landen met een veel lager percentage worden gekort.
Als het plan voor de herverdeling door zou gaan, valt het Nederlandse budget terug van 830 naar 760 miljoen euro. Dat komt overeen met gemiddeld ca. € 400, – toeslag per ha in plaats van de huidige € 600, -.

Vergroeningseis
De Europese Commissie reserveert 30% van het budget voor ‘vergroening’. Alle boeren die directe betalingen ontvangen worden verplicht vergroeningsmaatregelen te treffen. Alleen dan ontvang je de vergroeningspremie. Als je niet aan de vergroeningseis voldoet zou de toeslag terugvallen naar € 280, – per ha. Alleen als je je extra inspant, extra prestaties levert kun je de vergroeningspremie verdienen. De invulling van de vergroeningseisen is van cruciaal belang.

Inflatiecorrectie
De laatste aanslag op de basistoeslag: De Europese Commissie wil het GLB-budget de komende jaren niet corrigeren voor inflatie. Bij een gemiddelde inflatie van 2% per jaar in de komende zeven jaar daalt het reële beschikbare budget met maar liefst 15% en zou de reële basispremie uitkomen op ca. € 240, -.

Standpunt NAV
De NAV vindt principieel dat akkerbouwers hun inkomen via faire prijzen uit de markt moeten kunnen halen. Faire prijzen voor boeren zonder bedrijfstoeslagen en redelijke, stabiele prijzen voor consumenten zijn heel goed mogelijk als het aanbod goed op de vraag wordt afgestemd door eigentijdse vormen van marktmanagement. Nu de Brusselse voorstellen op nagenoeg geen enkele wijze faire prijzen bevorderen, zullen boeren de komende jaren afhankelijk blijven van toeslagen. De NAV kan niet anders dan zich met kracht inzetten voor een goed toeslagensysteem. De volgende aanpassingen zijn nodig:
. het zo veel mogelijk op peil houden van het Nederlandse budget;
. zodanige vergroeningseisen zodat daar redelijk gemakkelijk aan voldaan kan worden;
. via jaarlijkse inflatiecorrectie het EU-budget en het niveau van de toeslagen op peil houden.

Vergroeningseisen
De Europese Commissie wil de bedrijfstoeslagen vergroenen. 30% van het budget is bedoeld voor ‘vergroening’. Volgens de Commissie zou 95% van de boeren zonder veel moeite moeten kunnen voldoen aan de vergroeningseisen. Voor de akkerbouw zijn de eisen ‘bouwplan’ en ‘ecologie’ van belang.
Bouwplan: minimaal drie gewassen. Geen van de gewassen mag minder dan 5% en meer dan 70% van de oppervlakte in beslag nemen. De meeste akkerbouwbedrijven zullen aan deze eis kunnen voldoen.
Ecologie: iedere boer moet minstens 7% van de bedrijfsoppervlakte ecologisch beheren. Heggen en bomenrijen zouden hieronder vallen. Onduidelijk is of sloten, slootkanten en paden er ook onder vallen. De Nederlandse regering vindt de 7% te hoog.
Het Nederlandse kabinet vindt dat de Europese Commissie het begrip ‘vergroening’ te beperkt invult en stelt voor investeringen in duurzame en innovatieve productiemethoden via doelgerichte betalingen te ondersteunen. Het kabinet noemt precisielandbouw als voorbeeld.
De NAV vindt dat vergroeningseisen beperkt moeten zijn zodat alle boeren er gemakkelijk aan kunnen voldoen.

NAV, 5 november 2011