‘Wij hebben stellig de indruk dat Nederlandse en EU-mededingingsregels in het  belang werken van de mammoets en de belangen van kleine ondernemers schaden.’ Dat zei voorzitter Hanny van Beek-van Geel van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV) op de bijeenkomst van consumptieaardappeltelers op 23 juni te Lelystad. Dat overheid en wetgeving zo slecht omgaan met kleine zelfstandigen vindt ze onaanvaardbaar. Van Beek roept de politiek op zich te beraden over de verruiming van de samenwerkingsmogelijkheden voor kleine ondernemers.

Verruiming van de samenwerkingsmogelijkheden is nodig om als telers een gelijkwaardige positie te krijgen ten opzichte van de sterk geconcentreerde aardappelindustrie. ‘Het mag niet zo zijn dat anti-kartelregels vier mammoets de helpende hand bieden om tienduizenden telers in Noordwest Europa hun wil op te leggen. We zijn niet tegen de aardappelindustrie maar willen wel een gelijkwaardige positie. Waar de kartelregels het samenwerkingsstreven van kleine zelfstandigen belemmeren, moeten de regels worden aangepast.’
Overigens kondigde de NAV-voorzitter aan met veel creativiteit optimaal gebruik te maken van de ruimte. ‘De NL- en EU- mededingingsregels bieden wel mogelijkheden om onze positie te versterken, maar we zullen wel heel creatief moeten zijn.’

Amerika kan als voorbeeld dienen bij het zoeken naar een betere positie van kleine zelfstandigen. De mogelijkheden tot krachtenbundeling van aardappeltelers zijn daar veel beter. De Capper-Volstead Act geeft telers in de VS het recht om intensief samen te werken. In 1922 werd in de VS de wet tot stand gebracht om de agrarische sector in staat te stellen om zonder in conflict te komen met het mededingingsrecht te komen tot wenselijk geachte samenwerkingsvormen. Mede dankzij deze wet heeft United Potato Growers of America inhoud kunnen geven aan informatie- en supply management voor en door consumptieaardappeltelers. In Europa bestaat geen wetgeving die het kleine zelfstandigen mogelijk maakt via samenwerking hun positie te verbeteren. In de huidige Nederlandse regelgeving is samenwerking tussen ondernemingen slechts toegestaan als ze samen niet meer dan 5% van de betreffende markt bedienen. In de Tweede Kamer is echter wel een initiatiefwet aan de orde die een uitbreiding van de bagatelregeling beoogt naar een marktaandeel van 10%.

NAV, 24 juni 2008